Vitamin D và bệnh còi xương ở trẻ em

Theo các tài liệu chừng nghiên cứu thì ở nước ta  tỷ lệ bệnh còi xương chiếm khoảng 9-10% ở trẻ xu ly nuoc em dưới 3 tuổi, gặp nhiều ở các tỉnh phía Bắc hơn các tỉnh phía Nam. Còi xương là một bệnh thường xảy ra ở trẻ nít nhỏ chính yếu trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh này làm cho xương mềm, xốp, song song làm biến dạng xương. Bệnh còi xương ở trẻ emBệnh còi xương khác với bệnh suy dinh dưỡng, bệnh suy dinh dưỡng là bởi vì thiếu calo, protein, làm cho trẻ chậm phát triển về thể chất, "thấp bé nhẹ cân", còn bệnh còi xương thường xuất hiện ở những trẻ được ăn đầy đủ về năng lượng, thậm chí còn gặp ở những trẻ cân nặng còn cao hơn so với cùng lứa tuổi. Chính bởi thế mà nhiều bà mẹ đã không chú ý, cho qua các dấu hiệu của bệnh, đến khi có biến chứng mới đưa con đi khám. Nguyên nhân dịp đích thị của bệnh còi xương là bởi thiếu vitamin D. Vitamin D là một vitamin tan trong chất béo (dầu mỡ). Nguồn cung cấp cốt vitamin D cho thân thể do:

- Do ăn uống: thức ăn có chứa nhiều vitamin D như dầu cá, gan cá, trứng, sữa, thịt v.v… Nguồn vitamin D trong sữa mẹ có nhưng không đủ cung cấp cho trẻ, mà nguồn chính thị là bởi vì ánh sáng mặt trời, tia cực tím, kích thích sự tổng hợp vitamin D qua một quá đệ trình quang đãng hóa ở da… Vitamin D giúp cho thân thể trong quá đệ trình hấp thụ và chuyển hóa canxi và phospho để tạo thành xương giúp cho cơ thể phát triển. Ở những trẻ bởi chưng nuôi dưỡng thiếu vitamin D thường là bởi chưng ăn chủ yếu chất bột, huyễn hoặc kiêng ăn chất béo khi trẻ bị ỉa chảy v.v… mê hoặc là sống ở nơi thiếu ánh sáng mặt trời, ẩm thấp huyễn hoặc do tập quán giữ trẻ trong nhà, mặc quần áo kín, che kín bộ hạ khi ra ngoài, đặc biệt là mùa đông nên dễ mắc bệnh còi xương.Bệnh còi xương biểu lộ tùy theo tuổi của trẻ và tùy theo thời kỳ của bệnh. Có khi xuất hiện rất sớm vài tuần sau đẻ. Đứa trẻ thường biểu hiện: khó ngủ, ngủ hay giật mình, hay ra mồ hôi, kể cả mùa đông, đặc biệt là mồ hôi vùng đầu, gáy, trẻ ngứa lắc đầu nhiều làm rụng tóc vùng gáy, nếu nặng làm đầu mềm, ấn vào dập dềnh như ấn vào quả bóng cao su, dần dần đầu bẹp (bẹp đầu cá trê). Sau đó đứa trẻ da xanh, trương lực cơ giảm, cơ mềm, nhẽo, làm bụng to ra, ngực lép bởi cơ thành bụng yếu, trẻ hay có rối loạn tiêu hóa, hay bị viêm phế quản và viêm phổi v.v…   Trẻ chậm phát triển vận động, như chậm lẫy, chậm bò, chậm ngồi, đi, đứng rồi chậm cả mọc răng và răng mọc không đều (bình thường 6 tháng răng mọc). Đứa trẻ yếu dần, ăn uống kém, rồi lại kiêng ăn khi bị đi tả dần dần đứa trẻ bị suy dinh dưỡng, lúc đó mới đưa bé đi ngục thì đứa trẻ đã có thể hiện biến chứng của bệnh còi xương. Bệnh còi xương ngoài các thể hiện toàn thân như trên, còn biểu hiện ở xương như : xương đầu thường bẹp, hay đầu có bướu do xương phát triển không đều.

• Xương ngực bị nhô ra, giống như ngực gà, thời hạn chế thảo luận khí của phổi.
• Xương chầy ở chi dưới do trọng lực thân thể đè làm xương bị cong vòng như hình chữ O, huyễn hoặc là bẻ ra ngoài như hình chữ bát.
• Xương chậu bị biến dạng làm hẹp lại, rất trở lực cho việc đâm đẻ nếu là cháu gái.

Ngoài ra bệnh còi xương nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây co giật xu ly nuoc do hạ các ion canxi trong huyết thanh, thỉnh thoảng gây khó thở bởi chưng co thắt các cơ thanh quản có trạng thái hiểm nguy nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì vậy chúng mình nên chú ý phòng bệnh còi xương cho trẻ, và cũng cần phòng bệnh từ trong bụng mẹ, tức là chị em khi có mang cần ăn uống đầy đủ, nên tiếp kiến xúc với ánh sáng mặt trời nhất là mùa đông để tạo được nhiều vitamin D.Cho trẻ bú sớm sau khi sinh và cho trẻ ăn bổ sung sau 4, 5 tháng, ăn đầy đủ chất, đa dạng, gọi là tô màu cho bát bột. Một điều quan yếu là cho trẻ được tắm nắng sớm ngay tuần lễ đầu sau khi sinh, nhất là mùa đông. Nên cho trẻ ra tắm nắng vào buổi sáng, mỗi lần tiền nên từ 5-10 phút và đồng cân để hở hai ống chân của trẻ tiếp kiến xúc với ánh nắng, sau đó vuốt ve, xoa bóp cho trẻ. Nếu mùa đông trời đất ơi mưa ẩm nhiều không tắm được nắng, có thể cho trẻ uống vitamin D để phòng bệnh (mỗi ngày chỉ nên uống 400 đơn chiếc vị vitamin D).

Mặc khác chị em thành ra để ý phát hiện những dấu hiệu của bệnh còi xương, sớm đưa cháu đi khám đường để được điều động trị kịp thời, bệnh sẽ khỏi hoàn toàn và không để lại di chứng. Không nên tự điều trị cho uống vitamin D quá liều sẽ có hại cho trẻ và gây ra danh thiếp biến chứng ngộ độc vitamin D và làm rối loạn chuyển hóa canxi gây ra sỏi bàng quang và sỏi thận. Tóm lại bệnh còi xương nguyên do chính thị là bởi thiếu vitamin D, vitamin D lại do ánh sáng mặt trời tổng hợp quang đãng hóa qua da, là một nguồn vô tận, vừa đơn giản lại không mất tiền. Vì vậy ngoài vấn đề cho các cháu ăn uống đầy đủ, chúng mình cần cho trẻ tắm nắng để phòng bệnh còi xương cho trẻ, đảm bảo cho trẻ phát triển tốt.Nguồn:   BS. Trần Thị Nga - Viện Nhi